Punski ratovi su serija ratova vođenih između Kartagine i Rimske republike. Serija ratova između Rima i Kartagine poznata je pod nazivom punski ratovi, zbog latinskog naziva za stanovnike Kartagine — Puni.
Osnovni uzrok punskih ratova je bio sukob interesa dve sile koje su se širile mediteranskim prostorom: Kartagine i Rimske republike. Rimljani su bili posebno zainteresovani za širenje na Siciliju, koja je bila pod kontrolom Kartagine. Moć Kartagine se zasnivala na trgovini. Na početku ratova Kartagina je bila dominantna sila zapadnog Mediterana sa ogromnim pomorskim iskustvom i teritorijama uglavnom uz more. Imala je velike posede na ostrvima u zapadnom Mediteranu i duž obala Španije. Rim je bio sila ograničena na Apeninsko poluostrvo.
Na kraju punskih ratova, posle pogibije stotina hiljada vojnika sa obe strane, Rim osvaja Kartaginu i potpuno uništava grad i postaje najjača sila zapadnog Mediterana. Završetkom makedonskih ratova (koji su bili u vreme punskih ratova) i pobedom nad Antiohom III 188. p. n. e. na istoku, Rim postaje dominantna mediteranska sila.
Prvi punski ratPrvi punski rat (264. p. n. e. — 241. p. n. e.) vodio se na Siciliji i Africi, a uglavnom je bio pomorski rat. Na rimsku stranu su stali mnogi grčki gradovi. Kartagina je na početku rata imala prevlast na moru. Rimljani su postizali velike uspehe na Siciliji, ali nisu imali flotu koja bi se mogla usprotiviti kartaginskoj. Kartaginski brodovi su im nanosili ogromnu štetu pustošeći obale Italije. Rimljani su potom odlučili da izgrade značajniju flotu. Kao uzor im je poslužila jedna zarobljena kartaginska lađa. Rimski majstori su izgradili 200 trijera. Oni su, takođe, uveli jednu značajnu novinu; svaki brod nosio je spravu gavrana. Gavran je služio u prebacivanju vojnika na neprijateljsku lađu. Time su se rimski vojnici mogli boriti kao na suvom, jer nisu bili vični pomorskim borbama. Zbog ove novine, rimski konzul Duilije je savladao kartaginsku flotu 260. godine p. n. e. kod rta Mila na severnoj Siciliji. U Rimu je u čast njegove pobede na forum postavljen stub Columna rostrata. Rimljani su ohrabreni uspehom na Siciliji poželeli da osvoje i samu Kartaginu, međutim legije koje su tamo uputili pretrpele su težak poraz. Rimski građani su odlučili da o svom trošku izgrade novu flotu. Rimska vojska pobedila je Kartaginjane u bici kod Egatskih ostrva 241. godine p. n. e. To je označilo kraj Prvog punskog rata. Rim je pobedio i osvojio je Siciliju. Rat je bio destabilizirajući za Kartaginu, tako da nekoliko godina posle kraja tog rata gubi Sardiniju i Korziku, jer je na vlastitom tlu bila zauzeta Plaćeničkim ratom.
Drugi punski ratDrugi punski rat (218. p. n. e. — 201. p. n. e. ) čuven je po Hanibalovom prelasku Alpa. Hanibal je izvršio invaziju Italije sa severa i pobedio je Rimljane u nekoliko bitaka, ali nikad nije uspeo da izazove razdor između Rima i njegovih saveznika. Bitke su se odvijale i u Španiji i Siciliji. Na kraju Rimljani se iskrcavaju u Africi i pobeđuju u bici kod Zame. Kartagina je i u tom ratu izgubila i teritorije i moć.
Treći punski ratTreći punski rat je predstavljao opsadu Kartagine od 149. p. n. e. do proleća 146. p. n. e. Rat je završen uništenjem Kartagine.
Izvor:
www.wikipedia.org
